Günümüz savaş araçlarının en önemli sınıfını oluşturan askeri uçaklar zaman geçtikçe gelişmekte ve çoğalmaktadır.
Tüm ülkelerin en çok önem verdikleri kara kuvvetleri olsada son zamanlarda kara kuvvetleri kadar önem kazanan hava kuvvetleri olmutur. Savaşın kaderi hava kuvvetleri ile belirlenmektedir. Bütün ülkelerde bunun bilincinde olduğu için savaş uçaklarına çok büyük önem vermektedir.
Aşağıda dünyanın en gelişmiş savaş uçakları ve özellikleri sıralanmıştır.
B-2 Spirit
Yaklaşık 1.3 milyar dolar fiyatıyla dünyanın en pahalı uçağı unvanını taşıyan B-2, Amerika’nın Irak’a yaptığı stratejik akınlarda çok önemli bir rol oynuyor. Northrop Grumman tarafından geliştirilen B-2, Kosova ve Afganistan’a yapılan operasyonlarda da kullanılmıştı.
Tüm ülkelerin en çok önem verdikleri kara kuvvetleri olsada son zamanlarda kara kuvvetleri kadar önem kazanan hava kuvvetleri olmutur. Savaşın kaderi hava kuvvetleri ile belirlenmektedir. Bütün ülkelerde bunun bilincinde olduğu için savaş uçaklarına çok büyük önem vermektedir.
Aşağıda dünyanın en gelişmiş savaş uçakları ve özellikleri sıralanmıştır.
B-2 Spirit
Yaklaşık 1.3 milyar dolar fiyatıyla dünyanın en pahalı uçağı unvanını taşıyan B-2, Amerika’nın Irak’a yaptığı stratejik akınlarda çok önemli bir rol oynuyor. Northrop Grumman tarafından geliştirilen B-2, Kosova ve Afganistan’a yapılan operasyonlarda da kullanılmıştı.
Özel tasarımı ve gövde yapısıyla B-2, radara yakalanmadan hedef üzerine geliyor. Uçak her biri yüksek teknoloji ürünü bomba ve füzelerini gövde içinde bulunan özel yuvada taşıyor. B-2’nin silah yükü kapasitesi 18 bin 144 kilogram. Uçak, özel atış sistemleri sayesinde silahlarını istenilen noktaya her türlü hava şartında rahatlıkla atabiliyor.
Havadan yakıt ikmali ile sınırsız menzile sahip B-2’ler, Irak operasyonuna Hint Okyanusu’nda bulunan Diego Garcia’daki hava üssünden katılıyor. 509’uncu Filo’ya ait 16 adet B-2’nin tek bir bombardıman uçuşu, görev öncesi brifing ve havadan yakıt ikmali ile birlikte yaklaşık 30 saat sürüyor. B-2’nin uçuş ekibi iki pilottan oluşuyor.
Özellikleri:
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 152.635 kg.
Motor Tipi: Dört adet F118-GE-100
Hızı: Yüksek subsonik
Gövde Uzunluğu: 20.9 m.
Kanat Açıklığı: 52.12 m.
Menzili: 9.200 km.
Silahları: Çeşitli nükleer ve konvansiyonel bomba-füzeler
Fiyatı: 1.3 milyar dolar
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 152.635 kg.
Motor Tipi: Dört adet F118-GE-100
Hızı: Yüksek subsonik
Gövde Uzunluğu: 20.9 m.
Kanat Açıklığı: 52.12 m.
Menzili: 9.200 km.
Silahları: Çeşitli nükleer ve konvansiyonel bomba-füzeler
Fiyatı: 1.3 milyar dolar
.
.
.
.
.
F-15 Eagle
F-15 Eagle, Amerikan Hava Kuvvetleri’nde iki ayrı görevde kullanılıyor. Çok yüksek manevra kabiliyetine sahip tek kişilik modeller avcı görevinde uçuyor. Amerika’nın yanı sıra İsrail ve Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri’nde de bulunan F-15’ler bugüne kadar hava savaşlarında hiç kayıp vermedi. İt dalaşı olarak adlandırılan hava-hava savaşlarında F-15’lerin ana silahları Amraam ve Sidewinder füzeleri.
F-15’lerin ikinci görevi ise saldırı. 1991’deki savaşta F-15E’ler özellikle Scud füzelerinin ateşlendiği bataryaların vurulmasında görev yapmıştı. Hedefine çok alçaktan yaklaşan F-15E’ler, her türlü hava şartında ‘Lantirn’ olarak adlandırılan lazerli bomba yöneltme sistemi ile füze ve bombalarını hassas olarak atabiliyor.
Özellikleri:
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 30.844 kg.
Motor Tipi: İki adet F100-PW-220/229 veya F118-GE-100
Hızı: 3.018 km/saat
Gövde Uzunluğu: 19.44 m.
Kanat Açıklığı: 13 m.
Menzili: 5.556 km.
Silahları: Bir adet 20 mm’lik M-61A1 makineli top, dört AIM-9L/M Sidewinder veya sekiz adet AIM-120 Amraam füzesi, çeşitli lazer güdümlü konvansiyonel ve nükleer bombalar.
Fiyatı: 29-31 milyon dolar
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 30.844 kg.
Motor Tipi: İki adet F100-PW-220/229 veya F118-GE-100
Hızı: 3.018 km/saat
Gövde Uzunluğu: 19.44 m.
Kanat Açıklığı: 13 m.
Menzili: 5.556 km.
Silahları: Bir adet 20 mm’lik M-61A1 makineli top, dört AIM-9L/M Sidewinder veya sekiz adet AIM-120 Amraam füzesi, çeşitli lazer güdümlü konvansiyonel ve nükleer bombalar.
Fiyatı: 29-31 milyon dolar
.
.
.
.
.
F-16 Fighting Falcon
Çok yönlü olarak adlandırılan F-16 av, bombardıman, keşif gibi görevleri bir arada yapabiliyor. Uçak sağlamlığı, yüksek manevra kabiliyeti ve düşük uçuş maliyetleri nedeniyle Amerikan Hava Kuvvetleri’nin ana vurucu gücünü oluşturuyor. 1970’lerin ikinci yarısından bu yana sürekli geliştirilen Lockheed Martin tasarımı F-16, 4 bin adedin üzerinde imal edildi. Halen Amerikan Hava Kuvvetleri’nde görev yapan 700 uçağın yanı sıra çok sayıda F-16 başta Türkiye, İsrail, Danimarka, Belçika ve Hollanda gibi ülkelerde kullanılıyor. F-16 hizmette olduğu 25 yılda 70 uçak düşürdü ve hiç kayıp vermedi.
Çok yönlü olarak adlandırılan F-16 av, bombardıman, keşif gibi görevleri bir arada yapabiliyor. Uçak sağlamlığı, yüksek manevra kabiliyeti ve düşük uçuş maliyetleri nedeniyle Amerikan Hava Kuvvetleri’nin ana vurucu gücünü oluşturuyor. 1970’lerin ikinci yarısından bu yana sürekli geliştirilen Lockheed Martin tasarımı F-16, 4 bin adedin üzerinde imal edildi. Halen Amerikan Hava Kuvvetleri’nde görev yapan 700 uçağın yanı sıra çok sayıda F-16 başta Türkiye, İsrail, Danimarka, Belçika ve Hollanda gibi ülkelerde kullanılıyor. F-16 hizmette olduğu 25 yılda 70 uçak düşürdü ve hiç kayıp vermedi.
İlk Körfez Savaşı’nda Amerikan Hava Kuvvetleri’nde 250 adet F-16 uçağı görev yapmıştı. 13 bin 500 sorti gerçekleştiren F-16’lar toplam 20 bin ton bomba attı. Bu, geçen savaşta Amerikan tarafının attığı bomba sayısının yüzde 40’ını oluşturuyordu.
Özellikleri:
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 16.875 kg.
Motor Tipi: Bir adet F100-PW-200/220/229 veya F110-GE-100/129
Hızı: 2.300 km/saat
Gövde Uzunluğu: 14.8 m.
Kanat Açıklığı: 9.8 m.
Menzili: 3.200 km.
Silahları: Bir adet 20 mm’lik M-61A1 makineli top, AIM-9L/M Sidewinder, AIM-120 Amraam füzeleri, çeşitli lazer güdümlü konvansiyonel ve nükleer bombalar.
Fiyatı: 18.8 milyon dolar
.
.
.
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 16.875 kg.
Motor Tipi: Bir adet F100-PW-200/220/229 veya F110-GE-100/129
Hızı: 2.300 km/saat
Gövde Uzunluğu: 14.8 m.
Kanat Açıklığı: 9.8 m.
Menzili: 3.200 km.
Silahları: Bir adet 20 mm’lik M-61A1 makineli top, AIM-9L/M Sidewinder, AIM-120 Amraam füzeleri, çeşitli lazer güdümlü konvansiyonel ve nükleer bombalar.
Fiyatı: 18.8 milyon dolar
.
.
.
A-10 Thunderbolt II
Takma adı ‘Tank Katili’ olan A-10 uçakları 1970’lerdeki Sovyet tehdidine karşılık alçaktan uçarak tank ve zırhlı araçları yok etmek üzere tasarlandı. Normal savaş uçaklarından çok daha yavaş uçan A-10’lar ağır silahları ile düşman hedeflerine saldırıyor ve dost kuvvetlere destek veriyor. Görev sırasında uçağın ana silahları arasında burunda yer alan 30 milimetre çapında ‘Gatling’ topunun yanı sıra güdümlü AGM-65 Maverick füzeleri yer alıyor. Kısa pistlerden rahatlıkla havalanabilen A-10, geniş kanatları sayesinde yüksek manevra gücüne sahip. Fairchild tasarımı A-10, çok sağlam gövdesiyle bir önceki savaşta olduğu gibi ağır yaralar alsa da rahatlıkla uçuşuna devam edebiliyor.
Takma adı ‘Tank Katili’ olan A-10 uçakları 1970’lerdeki Sovyet tehdidine karşılık alçaktan uçarak tank ve zırhlı araçları yok etmek üzere tasarlandı. Normal savaş uçaklarından çok daha yavaş uçan A-10’lar ağır silahları ile düşman hedeflerine saldırıyor ve dost kuvvetlere destek veriyor. Görev sırasında uçağın ana silahları arasında burunda yer alan 30 milimetre çapında ‘Gatling’ topunun yanı sıra güdümlü AGM-65 Maverick füzeleri yer alıyor. Kısa pistlerden rahatlıkla havalanabilen A-10, geniş kanatları sayesinde yüksek manevra gücüne sahip. Fairchild tasarımı A-10, çok sağlam gövdesiyle bir önceki savaşta olduğu gibi ağır yaralar alsa da rahatlıkla uçuşuna devam edebiliyor.
Özellikleri:
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 22.950 kg.
Motor Tipi: İki adet General Electric TF34-GE-100 turbofan motor.
Hızı: 770 km/saat
Gövde Uzunluğu: 16.16 m.
Kanat Açıklığı: 17.42 m.
Menzili: 1.288 km.
Silahları: AGM-65 Maverick füzesi, dakikada 3 bin 900 mermi atan GAU-8/A Gatling makinalı top.
Fiyatı: 9.8 milyon dolar
.
.
.
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 22.950 kg.
Motor Tipi: İki adet General Electric TF34-GE-100 turbofan motor.
Hızı: 770 km/saat
Gövde Uzunluğu: 16.16 m.
Kanat Açıklığı: 17.42 m.
Menzili: 1.288 km.
Silahları: AGM-65 Maverick füzesi, dakikada 3 bin 900 mermi atan GAU-8/A Gatling makinalı top.
Fiyatı: 9.8 milyon dolar
.
.
.
E-3 SentryE-8C Joint Stars
Kısaca AWACS olarak adlandırılan ve erken uyarı-gözetleme uçağı olarak kullanılan E-3’ler sivil orijinli B- 707’den geliştirildi. Uçağın gövdesinin üstünde bulunan özel radar anteni sayesinde E-3’ler yaklaşık 300 kilometre çapındaki alanda her türlü hava aracını hemen tespit edebiliyor. Bu sayede düşman uçakları sınıra gelmeden daha kalkışı sırasında önlenerek yok ediliyor. Yerdeki hava trafik üniteleri gibi tüm savaş uçağı trafiği E-3’ler tarafından kontrol ediliyor. Uçuş ekibi 2 pilot, 2 uçuş mühendisi ve 19 radar operatöründen oluşuyor.
Kısaca AWACS olarak adlandırılan ve erken uyarı-gözetleme uçağı olarak kullanılan E-3’ler sivil orijinli B- 707’den geliştirildi. Uçağın gövdesinin üstünde bulunan özel radar anteni sayesinde E-3’ler yaklaşık 300 kilometre çapındaki alanda her türlü hava aracını hemen tespit edebiliyor. Bu sayede düşman uçakları sınıra gelmeden daha kalkışı sırasında önlenerek yok ediliyor. Yerdeki hava trafik üniteleri gibi tüm savaş uçağı trafiği E-3’ler tarafından kontrol ediliyor. Uçuş ekibi 2 pilot, 2 uçuş mühendisi ve 19 radar operatöründen oluşuyor.
Yine Boeing 707 gövdesinden geliştirilen E-8C Joint Stars uçağı ise üzerinde bulunan özel sistemler sayesinde kara birliklerinin her türlü ilerleyişini havadan izleyebiliyor. Elektronik karıştırma ve keşif görevlerinde de kullanılan uçak, yer birliklerinin komuta kontrolünü de sağlıyor. E-8C ilk defa ilk Körfez Savaşı’nda kullanılmış ancak sistem henüz test aşamasında olduğu için sivil personel görev yapmıştı.
Özellikleri:
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 156.150 kg.
Motor Tipi: Dört adet TF33-PW-100A
Hızı: 750 km/saat
Gövde Uzunluğu: 44 m.
Kanat Açıklığı: 39.7 m.
Menzili: 5.500 km.
Silahları: –
Fiyatı: 123 milyon dolar (E-3), 224 milyon dolar (E-8C)
.
.
.
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 156.150 kg.
Motor Tipi: Dört adet TF33-PW-100A
Hızı: 750 km/saat
Gövde Uzunluğu: 44 m.
Kanat Açıklığı: 39.7 m.
Menzili: 5.500 km.
Silahları: –
Fiyatı: 123 milyon dolar (E-3), 224 milyon dolar (E-8C)
.
.
.
GR4 Tornado
İngiliz, Alman ve İtalyan ortak tasarımı olan Tornado uçaklarının ana görevi çok alçaktan uçarak düşman hedeflerine saldırmak. Yaklaşık 9 ton ağırlığında bomba ve füze taşıyabilen Tornado iki kişik mürettebata sahip. 1991’deki Körfez Savaşı’nda da kullanılan Tornado’lar özellikle Irak hava üslerine yapılan akınlarda uçaksavar ateşiyle kayıp vermesi nedeniyle eleştirilmişti. Bu eleştiri üzerine İngiliz Hava Kuvvetleri 250 kilometre menzilli ‘Storm Shadow’ füzelerini geliştirdi. Bu füzeler sayesinde Tornado’lar yüksek riske sahip hedeflere çok yaklaşmadan her türlü hava şartında uzaktan hassas atış yapılabiliyor.
İngiliz, Alman ve İtalyan ortak tasarımı olan Tornado uçaklarının ana görevi çok alçaktan uçarak düşman hedeflerine saldırmak. Yaklaşık 9 ton ağırlığında bomba ve füze taşıyabilen Tornado iki kişik mürettebata sahip. 1991’deki Körfez Savaşı’nda da kullanılan Tornado’lar özellikle Irak hava üslerine yapılan akınlarda uçaksavar ateşiyle kayıp vermesi nedeniyle eleştirilmişti. Bu eleştiri üzerine İngiliz Hava Kuvvetleri 250 kilometre menzilli ‘Storm Shadow’ füzelerini geliştirdi. Bu füzeler sayesinde Tornado’lar yüksek riske sahip hedeflere çok yaklaşmadan her türlü hava şartında uzaktan hassas atış yapılabiliyor.
Özellikleri:
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 27.951 kg.
Motor Tipi: İki adet Rolls Royce RB199 Mk 104
Hızı: 2.336 km/saat
Gövde Uzunluğu: 16.7 m.
Kanat Açıklığı: 13.9 m.
Menzili: 9.200 km.
Silahları: Paveway lazer güdümlü bombalar, 27 mm’lik makineli top, çeşitli hava-yer, hava/hava füzeler.
Fiyatı: 18 milyon dolar
.
.
.
Maksimum Kalkış Ağırlığı: 27.951 kg.
Motor Tipi: İki adet Rolls Royce RB199 Mk 104
Hızı: 2.336 km/saat
Gövde Uzunluğu: 16.7 m.
Kanat Açıklığı: 13.9 m.
Menzili: 9.200 km.
Silahları: Paveway lazer güdümlü bombalar, 27 mm’lik makineli top, çeşitli hava-yer, hava/hava füzeler.
Fiyatı: 18 milyon dolar
.
.
.
F/A-18 Hornet
Boeing portföyündeki McDonnell Douglas tarafından tasarlanan çift motorlu F/A-18’ler Amerikan Donanma ve Deniz Piyadeleri’nin ana saldırı filosunu oluşturuyor. Çok rollü kullanılabilen F/A-18’lerin bir diğer görevi ise F-14’lere hava savunmada yardımcı olmak. Uçağın Donanma ve Deniz Piyadeleri’nde iki ayrı modeli var. F/A-18’in klasik C/D modellerinin yanı sıra Amerikan Donanması’nda yeni F/A-18 E/F ‘Super Hornet’ uçakları da ilk ciddi sınavını bu savaşta veriyor. Gövdesi uzatılan E/F modeli eski nesil F/A-18’lere oranla daha fazla havada kalıyor ve daha fazla silah taşıyabiliyor.
.
.
.F-14 Tomcat
Boeing portföyündeki McDonnell Douglas tarafından tasarlanan çift motorlu F/A-18’ler Amerikan Donanma ve Deniz Piyadeleri’nin ana saldırı filosunu oluşturuyor. Çok rollü kullanılabilen F/A-18’lerin bir diğer görevi ise F-14’lere hava savunmada yardımcı olmak. Uçağın Donanma ve Deniz Piyadeleri’nde iki ayrı modeli var. F/A-18’in klasik C/D modellerinin yanı sıra Amerikan Donanması’nda yeni F/A-18 E/F ‘Super Hornet’ uçakları da ilk ciddi sınavını bu savaşta veriyor. Gövdesi uzatılan E/F modeli eski nesil F/A-18’lere oranla daha fazla havada kalıyor ve daha fazla silah taşıyabiliyor.
.
.
.F-14 Tomcat
‘Top Gun’ filmiyle üne kavuşan F-14’ler, 1970’lerden bu yana Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin ana avcı uçağı olarak kullanılıyor. F-14’lerin en önemli silah sistemi havadan havaya atılan Phoneix ve Sparrow füzeleri. Yakın mesafede ise Sidewinder füzelerini kullanıyor. 1990’ların ikinci yarısında ciddi bir modernizasyona tabi tutulan F-14’lere havadan yere nokta saldırısı için çeşitli lazer güdümlü bomba atabilen Lantirn hedefleme sistemi takıldı. Bu sayede uçak av görevlerinin yanı sıra bombardımanda da kullanılabiliyor.
.
.
.
EA-6B Prowler
Vietnam Savaşı’ndan bu yana hizmetini sürdüren EA-6B’lerin görevi elektronik karıştırma yapmak. Uçağın kanatlarının altında radar, telsiz gibi radyo dalgalarıyla çalışan sistemleri bulan özel elektronik cihazlar bulunuyor. Bu sistem yardımıyla düşman radarları kör ediliyor, radyo ve telsiz yayınları bozuluyor. EA-6B ayrıca radar sinyallerini tespit edip yerdeki antenleri vuracak özel füzeleri de taşıyor. Uçuş ekibi biri pilot dört kişiden oluşuyor.
.
.
.
AV-8B Harrier
İngiliz tasarımı olan Harrier uçaklarının en büyük özelliği helikopter gibi dikine iniş-kalkış yapabilmesi.
Amerikan Deniz Piyadeleri tarafından kullanılan uçağın ana görevi kara birliklerine yakın hava desteği vermek. Harrier’ların ana silahlarını 25 mm’lik makineli top ve AGM-65 Maverick füzeleri oluşturuyor.
.
.
.
.
.
.
.
.
EA-6B Prowler
Vietnam Savaşı’ndan bu yana hizmetini sürdüren EA-6B’lerin görevi elektronik karıştırma yapmak. Uçağın kanatlarının altında radar, telsiz gibi radyo dalgalarıyla çalışan sistemleri bulan özel elektronik cihazlar bulunuyor. Bu sistem yardımıyla düşman radarları kör ediliyor, radyo ve telsiz yayınları bozuluyor. EA-6B ayrıca radar sinyallerini tespit edip yerdeki antenleri vuracak özel füzeleri de taşıyor. Uçuş ekibi biri pilot dört kişiden oluşuyor.
.
.
.
AV-8B Harrier
İngiliz tasarımı olan Harrier uçaklarının en büyük özelliği helikopter gibi dikine iniş-kalkış yapabilmesi.
Amerikan Deniz Piyadeleri tarafından kullanılan uçağın ana görevi kara birliklerine yakın hava desteği vermek. Harrier’ların ana silahlarını 25 mm’lik makineli top ve AGM-65 Maverick füzeleri oluşturuyor.
.
.
.
.
.
